İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Göç İdaresi Başkanlığı ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın 2022 yılı Sayıştay denetim raporları ile 2022 yılı kesin hesabı ve 2024 yılı gider bütçeleri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda bir sunum yaptı. 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası artık çadırlarda kalan vatandaş olmadığını kaydeden Bakan Yerlikaya, şu bilgileri aktardı:
“6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli depremlerle birlikte asrın felaketini yaşadık. O en zor anlarda depremzedelerimize çadırlarda ve tesislerde geçici barınma sağlandı. Bireyselde 586 bin çadır, 350 çadır kentte ise 59 bin çadır olmak üzere toplamda 645 bin kurulu çadırda 2,5 milyon depremzedemiz kaldı. 20 Eylül itibarıyla çadırda kalan vatandaşımız bulunmuyor. Bunun yanı sıra 1 milyon 188 bin 218 vatandaşımızı da tesislerde misafir ettik. Bugün itibarıyla 371 konteyner kent, 199 bin 675 kurulu konteynerde toplam 622 bin 85 vatandaşımız kalıyor. Bugün itibarıyla 340 bin 952 hanemize 9 milyar 267 milyon 779 bin lira kira yardımı yapılmıştır. Kira yardımlarının 7. ayını ödedik. 1 milyon 927 bin 72 hanemize 19 milyar 270 milyon 720 bin lira destek ödemesi, 542 bin 547 hanemize 8 milyar 138 milyon 205 bin lira taşınma yardımı, 40 bin 855 aile yakınına 4 milyar 85 milyon 500 bin lira vefat yardımı gerçekleştirildi. Deprem sürecinde bağış kampanyaları da düzenlendi. 87 milyar 594 milyon 316 bin 222 lirası ’Türkiye Tek Yürek’ kampanyasında olmak üzere toplam 122 milyar 180 milyon 741 bin 728 lira bağış toplandı. Bu bağışların bugüne kadar 64 milyar 592 milyon 101 bin 78 lirası depremzedelerimiz için harcandı. Geriye kalan 57 milyar 588 milyon 640 bin 649 lira yine depremzedelerimiz için harcanmaya devam ediyor.”
“5 bini kırsalda olmak üzere toplam 46 bin konut afetzedelerimize teslim edilecek”
Deprem bölgelerinde devam eden diğer çalışmalarla ilgili de konuşan Bakan Yerlikaya, 46 bin konutun afetzedelere teslim edileceğini aktararak, şu ifadelere yer verdi:
“Deprem bölgesindeki 11 ilimizde toplamda 64 bin 68 Esen Kart dağıtıldı. Esen Kart’ların ağustos, eylül ve ekim ayı ödemeleri gerçekleşti. Her ayın 15’inde 3 bin lira kartlara yükleniyor. Deprem bölgesindeki 2 milyon 272 bin 938 binanın hasar tespiti yapıldı. Acil yıkılacak ve yıkık 60 bin 421 bina enkazının tamamı 68 günde kaldırıldı. 200 bin 250 ağır hasarlı binamızın 121 bin 481’inin enkazı kaldırıldı. Yıktığımız binaların toplamı 27 milyon 332 bin 349 metreküp. Hacme göre baktığımızda binaların yüzde 65’i yıkılıp, enkazı kaldırıldı. 30 Mayıs’ta başlayan hak sahipliği sürecinde 671 bin 804 talep değerlendirildi. Taleplerin tümü ilgili komisyonlar tarafından büyük bir hassasiyetle incelendi. Bu taleplerin 424 bin 596’sı kabul edildi. Kabul edilen taleplerin 371 bin 536’sı konut, 41 bin 506'sı iş yeri, 11 bin 554’ü ahırdı. Reddedilen talep sayısı ise 247 bin 208. İtiraz başvuruları devam ediyor. 18 Kasım tarihinde ise nihai hak sahipliği listeleri kesinleşecek. Bu yıl sonuna kadar 41 bini il ve ilçe merkezleri, 5 bini kırsalda olmak üzere toplam 46 bin konut afetzedelerimize teslim edilecek.”
“İran ve Suriye sınırlarının yüzde 78’ine tekabül eden bin 152 kilometrelik kısmında güvenlik duvarı ve bin 226 kilometrelik devriye yolu tamamlandı”
Hudut güvenliğine yönelik alınan önlemlerden bahseden Bakan Yerlikaya, “Sınır güvenliği açısından birinci derecede riskli olduğu değerlendirilen bin 471 kilometrelik İran ve Suriye sınırlarının yüzde 78’ine tekabül eden bin 152 kilometrelik kısmında güvenlik duvarı ve bin 226 kilometrelik devriye yolu tamamlandı. Sınır boylarımıza yüksek teknolojik kapasite ile hizmet veren 250’si doğu, 91’i batı sınırlarımızda olmak üzere 341 elektro optik kule kurduk. Doğu sınırımızın 740, batı sınırımızın 350 kilometrelik kısmı bu sistemle gözetlenmektedir. Ayrıca 132 asansörlü kuleden 35’inin de yapımı devam ediyor. 284 termal kamera, 139 zırhlı sınır gözetleme aracı ile sismik algılayıcı ve aydınlatma sistemleri hizmete konuldu” şeklinde konuştu.
“Toplamda 155 Mobil Göç Noktası aracımız hizmet verecek”
Mobil göç uygulamaları ile ilgili konuşan Bakan Yerlikaya, “Mobil Göç Noktası uygulamasını stratejimizde yer alan ‘sahayı daraltma ve sınır dışı süreçlerini hızlandırmaya’ yönelik olarak 19 Temmuz’da ilk kez İstanbul’da uygulamaya başladık. Burada düzensiz göçmen olduğu tespit edilen yabancı, kolluk görevlilerimizce geri gönderme merkezine götürülüp teslim ediliyor. Aynı zamanda sahadaki kolluk personelimize gerekli durumlarda yardımcı olması adına 157 Yabancılar İletişim Merkezi, 7 dilde tercüme desteği sunuyor. İstanbul modelinin başarılı olmasının ardından uygulama 4 Ekim itibarıyla Adana, Ankara, Bursa ve İzmir’de toplam 57 noktada hizmet vermeye başladı. Kasım ayı ortasında uygulama, kalan 25 büyükşehrimizde de uygulanacak ve toplamda 155 Mobil Göç Noktası aracımız hizmet verecek. 19 Temmuz-1 Kasım 2023 itibarıyla Mobil Göç noktalarında 79 bin 5 yabancının belge kontrolü yapıldı, bunlardan 39 bin 395’inin ülkemizde kalma hakkı olmayan göçmen olduğu tespit edildi. Bu düzensiz göçmenler sınır dışı işlemler için geri gönderme merkezlerine gönderildi” ifadelerine yer verdi.
Bakanlığın toplam ödenek teklifi 1 trilyon 275 milyar 934 milyon 965 bin lira
İçişleri Bakanlığının 2024 yılı için toplam ödenek teklifi 1 trilyon 275 milyar 934 milyon 965 bin lira olarak TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna sunuldu. Bakanlığın merkez birimleri bütçesi 76 milyar 295 milyon 436 bin lira, 305 milyar 479 milyon 702 bin lirası Emniyet Genel Müdürlüğü’nün, 189 milyar 693 milyon 588 bin lirası Jandarma Genel Komutanlığı’nın, 11 milyar 517 milyon 337 bin lirası Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın, 21 milyar 631 milyon 742 bin lirası Göç İdaresi Başkanlığı’nın, 671 milyar 317 milyon 160 bin lirası AFAD Başkanlığı’nın olmak üzere tüm bağlı kuruluşların bütçe toplamı 1 trilyon 199 milyar 639 milyon 529 bin lira olarak komisyona sunuldu. İçişleri Bakanlığının bütçesinde 570 milyar 917 milyon 999 bin lira cari ödenekler, 705 milyar 16 milyon 966 bin lira ise yatırım ödeneği olarak sunuldu.