ABD, Şili ve Çin’den ithal edilen cevizlerin fiyat avantajı nedeniyle sanayiciler tarafından tercih edilmesi, üreticileri zor durumda bırakıyor. Ancak asıl sorun, Çin’den gelen cevizlerin yerli ürün gibi satılması ve tüketicinin yanıltılması olarak öne çıkıyor.

Çin Cevizi 'Maraş Cevizi' Adıyla Satılıyor

Sektör temsilcileri, özellikle pazar yerleri ve bazı marketlerde Çin’den gelen cevizlerin, menşei belirtilmeden “Maraş cevizi” adıyla satıldığını belirtiyor. Ulusal market zincirlerinde ABD ve Şili menşeli cevizlerin etiketinde ülke bilgisi açıkça yer alırken, Çin cevizi için böyle bir bilgilendirmenin yapılmadığı ifade ediliyor. Bu durum hem tüketiciyi yanıltıyor hem de yerli üreticiler açısından haksız rekabet yaratıyor.

Ceviz üreticileri, Türkiye’de kaliteli yerli cevizin kilosunun üreticide 140-160 TL, tüccarda ise 170-190 TL aralığında olduğunu belirtiyor. Perakende satış fiyatı ise 240-300 TL’ye kadar çıkıyor. Buna karşın, ABD ve Şili’den ithal edilen cevizler 170-180 TL bandında satılırken, Çin’den gelen cevizlerin 250-300 TL gibi yüksek fiyatlara satılması şaşkınlık yaratıyor.

Fiyat Avantajı Var Ama Kalite Kaygısı Büyük

Ceviz Üreticileri Derneği Başkanı Ömer R. Ergüder, sanayicilerin maliyet avantajı nedeniyle Çin cevizi tercih ettiğini belirterek, Çin’den gelen cevizlerin ABD ve Şili menşeli chandler türü cevizlerden daha düşük kaliteye sahip olduğunu ifade etti.

“Çin cevizi tat ve kalite açısından geri kalıyor. Yerli cevizlerle görünüm açısından benzerlik gösterse de rengi daha açık, yağ oranı ise düşük. Amerika ve Şili’den gelen cevizlerin kilosu yaklaşık 4 dolara ithal edilirken, Çin’den gelen cevizler 2,5 dolara mal oluyor. Bu yüzden sanayiciler maliyet avantajı nedeniyle Çin cevizine yöneliyor. Ancak tüketiciye yerli ceviz gibi sunulması, etik ve ekonomik açıdan ciddi bir sorun” dedi.

Türkiye Üretimde Geri Kalıyor, İthalata Bağımlılık Artıyor

Dünya ceviz üretiminde Çin, yıllık 1.5 milyon ton üretimle lider konumdayken, onu 750 bin ton ile ABD ve 180 bin ton ile Şili takip ediyor. Türkiye ise yıllık 50 bin ton üretimle oldukça geride kalıyor. Tüketimin 160-170 bin ton civarında olması nedeniyle Türkiye’nin üretiminin iki katından fazlasını ithalatla karşılamak zorunda kaldığı belirtiliyor.

Ergüder, Türkiye’nin cevizde %60-65, bademde ise %80-85 oranında dışa bağımlı olduğunu vurgulayarak, bu durumun tarımsal sürdürülebilirliği tehdit ettiğini ve yerli üreticilerin daha fazla desteklenmesi gerektiğini ifade etti.

Sosyal Medyada Sahte Etiket Şikayetleri Artıyor

Ceviz Diyarı Kooperatifi Başkanı Salih Paksoy ise sosyal medyada Çin cevizinin “Maraş cevizi” adıyla satıldığına dair çok sayıda şikâyet aldıklarını belirtti.

“Piyasa koşullarını biliyoruz. Bu yıl Maraş cevizinin üretim maliyeti 190 TL civarındaydı. Kooperatif olarak 190 TL’ye aldığımız cevizi 240 TL’ye satıyoruz. Özel kalite cevizler ise 300 TL’yi bulabiliyor. Ancak bazı online platformlarda ve market raflarında yer alan cevizlerin bizim yerli ürünümüz olmadığını açıkça görüyoruz. Tüketicilerin dikkatli olması ve menşei bilgisi olmayan ürünlere karşı bilinçli hareket etmesi gerekiyor” diye konuştu.

Yetkililer, tüketicilerin yerli ceviz almak istiyorsa güvendikleri üreticilerden alışveriş yapmalarını ve özellikle ambalajlı ürünlerde menşei bilgisine dikkat etmelerini öneriyor. Ayrıca, yerli üreticilerin rekabet gücünü artırmak adına devlet desteklerinin artırılması gerektiği belirtiliyor.