Türkiye'nin tam ortasında konumlanan Kayseri, derin tarihi geçmişi ve arkeolojik keşifleriyle Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biri olarak öne çıkıyor. Peki, bu kadim şehrin Cumhuriyet öncesindeki serüveni ve aldığı isimler nelerdi? İşte, Kayseri'nin zaman içinde değişen isimleri ve bu isimlerin ardındaki zengin hikayeler:
KÜLTEPE'NİN SIRLARI: TİCARETİN VE YAZININ MERKEZİ
Kayseri'deki ilk yerleşimlerin Erken Tunç Çağı'na dek uzandığı biliniyor. Kültepe bölgesi, Hatti uygarlığının izlerini taşıyor ve Asurlu tüccarların etkisiyle canlı bir ticaret merkezi haline geliyor. 1948'den bu yana Kültepe'de devam eden kazılar, 20.000'den fazla çivi yazılı tabletin gün yüzüne çıkmasını sağladı. Bu tabletler, ticari ilişkilerden antlaşmalara, tarihi mektuplardan günlük yaşama kadar pek çok konuda değerli bilgiler sunuyor.
KAPADOKYA KRALLIĞI'NIN BAŞKENTİ: MAZAKA'DAN KAİSAREİA'YA
M.Ö. 280'de kurulan Kapadokya Krallığı, başkentini Mazaka'da tesis etti ve bu şehir, kısa sürede büyük bir metropole dönüştü. M.S. 17'de Roma İmparatorluğu'nun egemenliğine giren şehrin ismi, Kaisareia olarak değiştirildi. Doğu Roma (Bizans) döneminde de önemini koruyan Kayseri, Arap akınlarına maruz kaldı ve nihayetinde Malazgirt Zaferi ile Türklerin eline geçti.
ANADOLU SELÇUKLULARI VE OSMANLI DÖNEMİ: KAYSERİ'NİN YÜKSELİŞİ
Danişmendliler ve Anadolu Selçukluları'nın ardından Moğol-İlhanlı valilerinin yönetimine geçen şehir, Osmanlı döneminde de stratejik bir öneme sahip oldu. Osmanlı İmparatorluğu'nun genişlemesiyle birlikte Kayseri, bu büyük imparatorluğun ayrılmaz bir parçası haline geldi.
MEDENİYETLERİN KAVŞAĞI: KAYSERİ'NİN KÜLTÜREL MİRASI
Anadolu, doğu ile batı medeniyetleri arasında tarihi bir köprü vazifesi görüyor. Bu eşsiz konum, Anadolu Medeniyetleri olarak adlandırılan zengin bir kültür mozaiğinin oluşmasına zemin hazırladı. Kayseri, bu mozaik içinde, tarih boyunca birçok medeniyetin izlerini taşıyan ve onlara ev sahipliği yapan bir bölge olarak öne çıkıyor.
KANİŞ'TEN KAYSERİ'YE: İSİMLERİN SERÜVENİ
İlk yerleşim izlerine Kültepe Höyüğü'nde rastlanan Kayseri, burada kurulan Kaniş şehriyle M.Ö. 2800'den Helenistik döneme kadar önemli bir merkez oldu. Kaniş'in zamanla önemini yitirmesiyle Erciyes'in eteklerindeki Mazaka ön plana çıktı. Bu antik şehir, Tabal Devleti'nden Frigler'e, Kimmerler'den Asurlular'a kadar pek çok medeniyetin kontrolüne girdi.
KAYSERİ'NİN İSİM DEĞİŞİMLERİ: TARİHİN İZLERİ
- Kayseri'nin bilinen en eski ismi Kaniş'tir. Asur dönemine denk gelen bu isim, daha sonra Mazaka olarak değişmiştir.
- Bir dönem Kayseri'nin ismi Eusebeia (Evsebela) idi. Bu isimle I. Kapadokya Krallığı'nın başkenti olduğu da kaynaklarda belirtiliyor.
- Kayseri, Roma İmparatorluğu'nun yönetimine geçince İmparator Tiberius bu şehri imar etti. Üvey babası ve selefi Augustus'un onuruna Latince "imparator şehri" anlamına gelen Caesarea adını verdi. Zamanla bu isim Kaysera olarak anıldı. Kayseri'nin bu ismi alması M.S. 17. yüzyıla denk geliyor. Şehir bu isimle ün kazandı. Türkler şehri fethettikten sonra Kayseri adını kullanmaya başladı. Araplar ise Kaysariye şeklinde telaffuz ettiler. Aynı dönemde Anadolu'da aynı isimli başka şehirlerin de bulunması nedeniyle şehri diğerlerinden ayırmak için Erciyes'in yanındaki Kaisareia, Kapadokya'nın başkenti Kaisareia, Anadolu'nun öncü şehri Kaisareia gibi tanımlamalar yapıldı.
- Şehrin bugünkü adını alması, 7. yüzyılda Arap ordularının şehri ele geçirmesinden sonraki döneme rastlar. Kaisareia adının Kayseri şeklinde okunmasıyla şehir, o tarihten bu yana bu isimle anılmaktadır.